انواع ممیز انرژی
انواع ممیزی انرژی
• بررسی و سنجش مصرف انرژی (برآورد تقریبی از مصرف، پتانسیل ها و امکانات صرفه جویی از طریق بازبینی و مشاهده ظاهری)
• ممیزی انرژی مقدماتی (اولیه) (برآورد اولیه از مصرف انرژی )یا ممیزی کوتاه مدت انرژی
• ممیزی جامع انرژی (مفصل) برآورد جامع از مصرف انرژی با جزئیات کامل
نوع اول: بررسی و سنجش مصرف انرژی
هدف: بررسی موقعیتهای اصلی مصرف انرژی و شناسایی امکانات صرفه‌جویی هدف این نوع ممیزی است.
مشخصات:
– گروه مهندسی از سه متخصص تشکیل شده است.
– ممیزی به طور معمول در طول یک روز انجام می شود
– در هر 6 یا 12 ماه تکرار و انجام می شود
– به بازدید قبلی نیازی نیست
– گزارش کار می باید یک هفته پس از انجام ممیزی ارائه شود.
نوع دوم : ممیزی انرژی مقدماتی یا ممیزی کوتاه مدت انرژی
هدف:
– بیان کمی صرفه جویی ها در مصرف و هزینه های انرژی
– مروری بر حدود 85 درصد از عرضه انرژی
مشخصات:
– گروه ممیزی شامل 4 متخصص است.
– بطور عادی 3 تا 5 روز طول می کشد و به طور معمول هر سال یکبار انجام می گیرد.
– بازدید، بررسی و سنجش مصرف انرژی از قبل باید انجام شده باشد.
– گزارش می باید تا یک ماه پس از انجام ممیزی ارائه شود.
نوع سوم: ممیزی جامع انرژی (مفصل)
هدف:
ارائه گزارش مهندسی در مورد فرایند با سیستمهایی که دارای زمینههای (پتانسیل‌های) بالای صرفه‌جویی انرژی هستند.
مشخصات:
– گروه ممیزی در این حالت شامل 5 متخصص است.
– طول دوره ممیزی 4 تا 16 هفته است و به طورمعمول هر دو یا سه سال انجام می شود.
– به اجرای مراحل (انواع) قبلی ممیزی انرژی نیاز است.
– گزارش ممیزی سه ماه پس از انجام کار ارائه خواهد شد.
مزایای ممیزی انرژی
مهمترین مزیت اجرای یک پروژه ممیزی بدست آمدن شناسایی کافی از شرایط موجود و مقایسه و تعیین وضعیت آن نسبت به شرایط بهینه قابل حصول و نیز مشخص شدن روش اجرایی جهت ارتقاء سیستم از شرایط موجود به شرایط بهینه خواهد بود. بطور خلاصه مهمترین نتایج ممیزی انرژی به شرح ذیل خواهد بود:
• تعیین نحوه جریان جرم و انرژی در واحدهای مصرف‌کننده و واحدهای جانبی تولیدکننده حامل‌های انرژی
• تعریف پارامتر شدت مصرف انرژی برای واحدهای مختلف فرآیندی، جانبی، کل واحد صنعتی. مقایسه این پارامتر با شرایط بهینه مشخص کننده نقاط ضعف کارکرد تجهیزات و بهره برداری بوده و ثبت و مقایسه زمانی این پارامتر نیز ابزار موثری جهت کنترل سیستم در اختیار می‌گذارد.
• تعیین وضعیت راندمان کاری تجهیزات مصرف کننده انرژی، میزان اثربخشی تجهیزات تبادل کننده و راندمان سیستم انتقال و توزیع حامل‌های انرژی
• تعیین فرصت‌های صرفه‌جویی انرژی به همراه امکان‌سنجی‌های فنی و اقتصادی لازم. مشخص شدن میزان اثربخشی هر طرح و اثرات متقابل اجرای طرح روی سایر شرایط فرآیندی و نیز مشخص شدن حجم سرمایه‌گذاری مورد نیاز از نتایج مهم یک پروژه ممیزی است. با استفاده از داده های بدست آمده از یک ممیزی انرژی، مدیران واحد می‌توانند تصمیم‌های مناسبی جهت اجرای پروژه‌های منجر به صرفه‌جویی اتخاذ نمایند.
• تهیه مناسب‌ترین برنامه اجرایی جهت کنترل و حفظ شرایط بهینه فرآیند و کنترل شرایط کاری تجهیزات و نیز تعیین مناسب‌ترین پروژه‌های اجرایی جهت بهسازی شرایط مصرف بر اساس اولویت ارزشمندی و میزان هزینه طرح‌ها.
بدیهی است كه نیل به این اهداف در هر واحد صنعتی با توجه به پارامترهای مختلف و شرایط تعیین كننده موجود، برنامه‌ریزی و مطالعات خاص خود را طلب نموده و نیاز به شناخت كاملی از واحد دارد. شناخت كافی ممیز از فرآیند و نحوه تولید محصول و آگاهی از نقاط كلیدی و پرمصرف در پروسه تولید آن باعث خواهد شد تا ممیز بتواند بر پایه این دانسته‌ها، سریعتر، بهتر و كاملتر به اهداف تعیین شده دست یابد. همچنین تعیین دقیق شرایط مصرف با انجام فعالیت‌های میدانی و حضور در واحد و انجام اندازه‌گیری‌های لازم بدست می‌آید که اجرای صحیح آنها نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و اجرای برنامه در شرایط کوتاه و مناسب زمانی و شناخت كامل از توانایی‌های دستگاه‌های مختلف اندازه‌گیری دارد. تشخیص و تعیین میزان اثربخشی فرصت‌های صرفه‌جویی انرژی نیز نیازمند شناسایی کامل شرایط فرآیند، درک صحیح از شرایط و پتانسیل‌های موجود و تعیین اثرات متقابل تغییرات پیشنهادی در شرایط کاری دارد.
روش‌های مختلف ممیزی انرژی
بصورت كلی ممیزی انرژی به یكی از چهار شكل ذیل امكان‌پذیر است:
1) ممیزی سریع (عبوری): این نوع ممیزی شامل یك بازدید سریع و سطحی از امكانات و تجهیزات است كه طی آن نقاط و تجهیزاتی كه با انجام كارها و تغییرات كوچك و ارزان قابلیت صرفه‌جویی در مصرف انرژی را دارند، مشخص و پیشنهاد می‌شوند. چنین پیشنهاداتی ممكن است پیشنهاد اجرای عایقكاری لوله‌های سیستم آبگرم، بررسی مقدماتی سیستم هوای فشرده و پیشنهاد جلوگیری از كاهش نشت در سیستم هوای فشرده و… باشند.
2) تحلیل عملكرد تجهیزات: هدف اصلی در این نوع ممیزی انرژی، تعیین هزینه‌های عملیاتی تجهیزات مختلف است. اطلاعات عملكردی چند سال اخیر تجهیزات جمع‌آوری و تحلیل می‌شوند تا الگوی مصرف انرژی، بیشترین میزان تقاضا و پتانسیل‌های صرفه‌جویی در مصرف انرژی شناسایی شود.
3) ممیزی انرژی استاندارد: این نوع ممیزی انرژی علاوه بر اقدامات دو نوع ممیزی انرژی گفته شده، شامل تخمین انرژی مصرفی هریك از تجهیزات و برآورد تقریبی میزان صرفه‌جویی در مصرف انرژی هریك از آنها در اثر انجام برخی اقدامات بهینه‌سازی است. در انتها نیز با یك تحلیل اقتصادی، زمان برگشت سرمایه هریك از اقدامات بهینه‌سازی مشخص خواهد شد.
4) ممیزی انرژی جامع: این نوع ممیزی انرژی گرچه زمان‌بر و پرهزینه است اما دارای دقت مناسبی است. انجام این نوع ممیزی انرژی ممكن است با بهره‌گیری از تجهیزات و ابزار اندازه‌گیری پیشرفته و شبیه‌سازی‌های كامپیوتری میسر باشد. این تجهیزات و شبیه‌سازی‌ها امكان برآورد دقیق میزان مصرف انرژی هریك از تجهیزات و مقدار صرفه‌جویی حاصل از اعمال هریك از تغییرات بر روی هركدام از تجهیزات را فراهم می‌آورد. داده‌های مورد نیاز بطور معمول بصورت مستقیم اندازه‌گیری و ثبت و جمع‌آوری شده و بعداً مورد تحلیل قرار می‌گیرد. مهمترین مشخصه این نوع ممیزی دیدگاه فراگیر و همه‌جانبه، استفاده کامل از تحلیل‌های مهندسی و شبیه سازی‌های مختلف فرآیندی و تجهیزات است.
