مراحل انتخاب عایق حرارتی (Thermal insulation) مناسب

عایق حرارتی پوششی است که ضریب انتقال حرارت پایین دارد و به همین دلیل نرخ انتقال حرارت را کاهش می دهد. عایق های حرارتی به دو گروه تقسیم می شوند، عایق های پایه معدنی مانند پشم سنگ، پشم سرباره، پشم شیشه و عایق های آلی مانند پلی استایرن، پلی یورتان، پلی اتیلن و …
انتخاب عایق حرارتی مناسب تاثیر به سزایی در میزان کاهش انتقال حرارت و بازده عایق کاری حرارتی دارد. عایق انتخابی باید خواص مطلوبی در کاهش نرخ انتقال حرارت به روش هدایت، جابجایی و تابش داشته باشند.
در هنگام انتخاب عایق حرارتی مناسب باید به چند نکته توجه کرد:
– دمای کارکرد عایق حراتی انتخابی باید متناسب با دمای کاری سیستمی باشد که قرار است عایق کاری شود. بطور کلی سه محدوده ی دمایی داریم:
۱- دمای کارکرد پایین: مانند خنک کننده ها، سیستم های آب سرد
۲- دمای کارکرد متوسط :مانند خطوط لوله بخار، لوله کشی فرایندها، دودکش ها
۳- دمای کارکرد بالا: مانند کوره ها، دستگاه های تولید برق
– عایق کاری ساختمان از بیرون یا درون یا ترکیبی از هر دو:
این مشخص می کند که عایق کاری ساختمان به حفاظت در برابر رطوبت هوا و شرایط جوی نیاز دارد یا نه.
– ثابت بودن یا نوسان داشتن دمای محیط
نوسانات دما در انتخاب صحیح ضخامت مناسب عایق در برابر تقطیر، جلوگیری از هدر رفتن گرما و مشکلات کنترل دما موثر است.
– هدف اصلی از عایق کاری سیستم های سرمایشی کنترل میعان است. زمانی که سیستم های سرمایشی در حال کار کردن هستند به دلیل پایین بودن دمای سطح آن ها، رطوبت هوا بر روی سطح آن، درون سیستم و یا حتی بر روی عایق میعان می شود و حتی ممکن است باعث یخ زدگی شود. خیش شدن عایق باعث خوردگی آن یا بی اثر شدن عایق کاری حرارتی می شود. به منظور جلوگیری از این اتفاق، در هنگام انتخاب عایق حرارتی در این سیستم ها باید دقت کرد که عایق به اندازه کافی ضخیم باشد و با بخار زدایی مناسب از آن حفاظت گردد.
نمودار زیر روند انتخاب عایق حرارتی را نشان می دهد.

 پارامترهای تاثیر گذار در عایق کاری حرارتی باید قبل از انتخاب نوع عایق حرارتی شناسایی شود و عایق حرارتی باید بر اساس این پارامترها انتخاب شود (گام سوم). پارامترهای تاثیر گذار در انتخاب نوع عایق حرارتی به ترتیب اهمیت فهرست شده اند. البته بسته به نظر طراح درجه اهمیت این پارامترها می تواند تغییر کند.
۱- دمای کارکرد
۲- مشخصه های فیزیکی مانند ضریب انتقال حرارت، استحکام عایق حرارتی در برابر فشار، چگالی، ضخامت و ضریب نفوذ رطوبت در عایق
۳- حجم و شرایط عایق کاری
۴- هزینه عایق کاری حرارتی
۵- در دسترس بودن عایق
۶- عمر مفید آن و قابل تعویض بودن عایق حرارتی پس از تمام شدن عمر مفید آن، مقاومت عایق در برابر نور خورشید و تجزیه نشدن آن.
۷- اشتعال پذیری و سمی بودن عایق (عایق پشم سنگ یک عایق صوتی حرارتی مقاوم در برابر آتش با استایی بالا است و بخارات سمی از خود متصاعد نمی کند)