نحوه ی اجرای عایق حرارتی و روش های عایق کاری ساختمان

علاوه بر نوع عایق حرارتی انتخابی و ویژگی های حرارتی آن، نحوی اجرای عایق حرارتی و رعایت نکات عایق کاری ساختمان بر راندمان عایق کاری حرارتی تاثیر بسیاری دارد. در زیر سعی شده است که عایق کاری حرارتی قسمت های مختلف ساختمان و نکات لازم برای در مورد آن توضیح داده شود:

در هنگام نصب عایق حرارتی در ساختمان باید به نکات زیر توجه کرد:
– در مکان های مرطوب نباید از مواد جاذب رطوبت استفاده کرد و در صورت اجبار باید بوسیله یک لایه نم بند از مصالح مرطوب محافظت کرد.
– در هنگام نصب نم بند باید دقت کرد که پیوستگی بین عایق حرارتی و نم بند حفظ شود.
– در مکان هایی که امکان آتش سوزی وجود دارد از مصالح قابل احتراق نباید استفاده کرد و در صورت اجبار باید حتما توسط مواد ضد حریق آغشته و یا پوشانده شوند.
–  در صورتی که از چند لایه عایق حرارتی بر روی هم استفاده شود، جهت قرار گرفتن لایه های عایق بر هم باید عمود باشد.
– در هنگام استفاده از عایق های فله ای باید حتی الامکان سطح عایق کاری شده صاف باشد و ضخامت  یکتواختی داشته باشد.
– در هنگام نصب عایق های حرارتی نرم مانند عایق های پتویی، قطعه ای، توپی و فله ای باید از فشرده شدن آن ها جلوگیری شود، زیرا باعث کاهش ویژگی های حرارتی عایق می شود و راندمان عملیاتی آن را کاهش می دهد.
– در مکان هایی که امکان نفوذ رطوبت وجود دارد و در مناطق مرطوب باید سطح مجاور عایق حرارتی به خوبی تهویه شود تا از تجمع آب و تعرق جلوگیری شود.

نحوی عایق کاری حرارتی قسمت های مختلف ساختمان
عایق کاری دیوارهای زیرزمین

دیوارهای زیر زمین را می توان، مانند تمام دیوارهای ساختمان، هم از بیرون و هم از داخل عایق کاری حرارتی کرد. عایق کاری از خارج آسان تر است و همچنین مانع از یخ زدگی دیوارها در زمستان می شود. عایق حرارتی قسمتی از دیوارها که از زمین بیرون می مانند باید در مقابل ضربه و آتش سوزی مقاوم باشند، به همین منظور می توان از عایق های تخته ای صلب استفاده کرد و روی آن ها را با تور سیمی یا رابیتس و اندود سیمانی پوشاند. همچنین برای جلوگیری از نفوذ رطوبت از بالا با ورق فلزی نظیر مس یا فولاد گالوانیزه، برجستگی عایق و قشر محافظ آن را پوشاند، لبه زیرین قشر عایق و پوششهای آن بر روی خاك اطراف زیرزمین قرار داده می‌شود. اگر بخواهیم راندمان عایق کاری بالاتری داشته باشیم بهتر است در محل برخورد دیوار و سقف، عایق حرارتی دیوار بر روی سقف برگردانده شود. در نقاط سردسیر در قسمت پایین دیوار صفحات عایق باید به سمت خارج بر روی شالوده برگردانده شوند. بدیهی است در صورتی که شالوده ساختمان پایین تر از خط تراز یخ زدگی اجرا شود، نیاز به این کار نیست.

اگر از زیر زمین به عنوان مکانی برای زندگی و یا کار استفاده شود، بهتر است عایق کاری حرارتی از داخل ساختمان انجام شود. در بعضی از مناطق نیاز است بخشی از دیوار عایق کاری حرارتی شود ولی بهتر است عایق کاری دیوارها بصورت یکپارچه انجام شود، زیرا عایق کاری قسمت های بالای دیوار تنها از اتلاف حرارت از بالا جلوگیری می کند و گرما می تواند از قسمت های زیر دیوار خارج شود.
دیوارهای زیر زمین هنگامی کاملا عایق کاری حرارتی می شوند که عایق حرارتی تمام ارتفاع دیوارها را بپوشاند، در این صورت باید قبل از نصب عایق حرارتی دیوار نم بندی شود. نم بندی را می توان با استفاده از یک ورقه پلی اتیلن و یا پوشش متعارف دیگر انجام داد. نکته ای که باید در هنگام نم بندی ساختمان رعایت کرد این است که نم بندی نباید از تراز کف محوطه بالاتر باشد و باید راه گریزی برای رطوبتی که به اجبار محبوس شده است، از بالای دیوار، فراهم شود. لایه نم بند باید در محل برخورد با کف، به داخل ساختمان برگردانده شود تا از ورود هوای حاوی بخار به پشت صفحات عایق حرارتی جلوگیری شود و از یخ زدگی و تعرق احتمالی پیشگیری شود.
صفحات عایق حرارتی نیز بهتر است در محل کف به عرض 30 تا 60 سانتیمتر برگردانده شوند.

عایق کاری کف زیرزمین

 کف زیرزمین و طبقه همکف در قسمت وسط آن ها معمولا نیازی به عایق کاری حرارتی ندارد، اما در صورت لزوم عایق کاری کف نیز مانند عایق کاری دیوارها انجام می شود. عایق کاری حرارتی کف طبقاتی که از زیر در معرض هوا قرار دارند با مصالحی مانند پشم معدنی (پشم سنگ و پشم سرباره) انجام می شود. اگر بخواهیم در عایق کاری کف از لایه نم بند استفاده کنیم، این لایه باید به سمت کف ساختمان باشد یعنی در قسمت گرم عایق قرار گیرد. سمتی از عایق که در معرض دید قرار دارد با موادی مانند تورسیمی یا رابیتس پوشانده می شود و سپس روی آن با گچ و یا سیمان پوشانده می شود.

عایق کاری دیوارهای ساختمان

بهترین راه برای عایق کاری دیوارهای خارجی ساختمان، ساختن دیوار بصورت دو لایه با ایجاد فاصله ی هوایی بین آن است و برای جلوگیری از پل زدن گرما (پل حرارتی) بین دو لایه باید از عایق های حرارتی استفاده کرد.
فاصله ی بین دو لایه ممکن است با هوا پر شود که در این صورت فاصله ی بهینه بین 2 تا 5 سانتیمتر است. برای داشتن راندمان حرارتی بهتر می توان فاصله بین دو لایه را با عایق حرارتی پر کرد. عرض عایق حرارتی استفاده شده باید بیشتر از فاصله ی بین دو لایه دیوار باشد تا در هنگام نصب فضای بین دو لایه دیوار بطور کامل با عایق حرارتی پر شود.
دو روش دیگر عایق کاری حرارتی دیوارهای خارجی، عایق کاری از بیرون ساختمان و عایق کاری از درون ساختمان است. از عایق حرارتی تخته ای صلب می توان برای عایق کاری دیوارها از بیرون ساختمان استفاده کرد و بر روی آن نما را اجرا کرد. این نماسازی می تواند یک تیغه ی آجری یا بلوک نمادار، تورسیمی به همراه اندود سیمانی باشد. بین عایق حرارتی و نمای ساختمان باید فاصله هوایی حدود 2.5 سانتیمتر ایجاد شود.
قبل از عایق کاری حرارتی از داخل ساختمان باید مطمئن شد که تمام تاسیسات ساختمان مانند سیم ها، کلید ها و پریزهای برق، لوله ها در جای خود نصب و عایق کاری شده باشند، زیرا ممکن است هوا بتواند از محل کلید و پریزها به داخل ساختمان نفوذ کنند و یا لوله ها به دلیل عایق کاری نشدن در اثر یخ زدگی بترکند.
درزها و شکاف های اطراف پنجره ها و درب های خارجی باید بطور کامل با استفاده از مواد عایق حرارتی، درزگیری شوند تا امکان نفوذ هوا وجود نداشته باشد.
بعد از عایق کاری حرارتی از درون ساختمان می توان روی آن را با تخته گچی یا تور سیمی با اندود سیمان پوشاند و روی آن را تزئین کرد.

عایق کاری حرارتی سقف و بام ساختمان

عایق کاری حرارتی بام ساختمان ها ممکن است به سه روش انجام شود که این بستگی به نوع بام دارد:
– بام های تخت و یا با شیب کم
– بام ها با شیب زیاد که شیب آن ها از زیر سقف نیز دیده می شود.
– بام های شیبدار که زیر آن ها سقف دو پوشه با فضای زیر شیروانی وجود دارد.

در عایق کاری حرارتی بام های تخت و یا با شیب کم از عایق تخته ای صلب استفاده می شود که این عایق ها به همراه لایه ای نم بند بر روی بام ساختمان اجرا می شوند. عایق کاری حرارتی بام های شیبدار که شیب آن ها از درون ساختمان نیز مشخص است می توان از همین روش استفاده کرد. روش دیگر عایق کاری حرارتی این بام ها استفاده از قطعات صلب عایق حرارتی بین تیرچه ها است، در این حالت فاصله هوایی بین بام‌پوش و عایق به منظور تهویه، پیش‌بینی شده و روی عایق از زیر سقف نیز با مصالحی نظیر تخته گچی یا توری اندود پوشانده می‌شود.
در عایق کاری زیرشیروانی ها، عایق جرارتی در سقف کاذب و بین تیرچه های آن اجرا می شود. از انواع عایق های حرارتی مانند عایق های تخته ای، پتویی و فله ای خام می توان در عایق کاری این سقف ها استفاده کرد. چنانچه از لایه نم بند در عایق کاری سقف زیر شیروانی استفاده شود، این لایه باید در زیر و به سمت داخل (طرف گرم) ساختمان نصب شود. عایق حرارتی سقف باید تا روی دیوارهای خارجی امتداد داشته باشد اما باید دقت شود که مسیر عبور دودکشها، کانال های تهویه، لوله های های تاسیسات و از این قبیل مکان ها مسدود نشود. انتهای عایق های حرارتی باید محکم به هم فشرده شوند، بطوری که عایق یکپارچه ای ایجاد شود. در مکان های نصب چراغ سقفی توکار در سقف کاذب، تا فاصله ای 75 سانتیمتری اطراف را نباید عایق کاری حرارتی کرد، زیرا افزایش دمای اطراف چراغ ممکن است باعث ایجاد آتش سوزی شود. محل اطراف چراغ که عایق کاری حرارتی نشده با مصالحی مانند تخته گچی پوشانده می شود و سپس اطراف آن ها عایق کاری حرارتی می شوند. در اطراف دودکش ها نیز باید از موادی برای عایق کاری استفاده کرد که آتش نگیرند.
پس از پایان عایق کاری حرارتی سقف و دیوارها باید در محل لبه های افقی و یا مورب و کناره های قائم با قرار دادن تخته های از چوب، تخته لایه ای، فیبر و یا مقوا، عایق حرارتی را در بین تیرچه ها پوشاند، این علاوه بر اینکه باعث محکم شدن و عدم جابجایی عایق حرارتی می شود، بلکه این اطمینان را به وجود می آید که عایق حرارتی مانعی بر سر راه تهویه فضای بالایی سقف کاذب ایجاد نمی کند.

عایق کاری حرارتی در و پنجره ها

پنجره ها و درهای خارجی باید کاملا درز بندی شوند. در مناطق دارای آب و هوای بسیار گرم و یا بسیار سرد که سرمایش و گرمایش خانه ها بسیار پر هزینه است، توصیه می شود از پنجره با شیشه های دو جداره و یا سه جداره استفاده شود. این پنجره ها علاوه بر اینکه مانع از اتلاف حرارت می شوند، به عنوان عایق صوتی نیز عمل می کنند و همزمان باعث ایجاد آسایش حرارت و صوتی می شوند. نصب دو درب ورودی با فاصله مناسب به جای یک درب ورودی نیز توصیه می شود. همچنین در این مناطق آب و هوایی باید سعی کرد که حداقل بازشوها در ساختمان نصب شود.